Cấp độ này khác hẳn cấp độ trước (đọc sơ cấp) và cấp độ đọc sau nó (đọc phân tích).Quá trình đọc hiểu phụ thuộc vào việc bạn có nhận ra được những mối liên hệ đó hay không.Tuy nhiên, cả từ trừu tượng và từ cụ thể cũng có lúc khiến nhiều người lúng túng.Đọc phân tích trước tiên và trên hết là đọc để hiểu.Không ai có thể làm như Platon.Mối quan tâm có thật ban đầu của người đọc về một vấn đề cụ thể có thể tạo thêm mối quan tâm về những vấn đề khác.Khó đến mức có những triết gia, nhất là những người thuộc các thế hệ gần đây cho rằng không ai có thể trả lời chúng một cách thoả đáng được.Còn trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tường trình lại những điều mà ông đã quan sát qua nhiều năm nghiên cứu.Có hai kiểu phê bình tác phầm lịch sử.Thậm chí, mắt của các độc giả trình độ kém còn thường xuyên đi lùi mỗi khi đọc được hai hay ba dòng có nghĩa là, họ đọc lại những gì đã đọc trước đó.