Ba tôi đã có lý khi người bảo tôi đau ốm không phải vì những hoàn cảnh ấy.Ta thích việc gì thì có nghị lực để làm việc ấy.Nếu có một chiếc nổ cách chiếc tiềm thuỷ đĩnh năm sáu thước thôi, cũng đủ làm thủng một lỗ vỏ tàu và có cả chục chiếc thuỷ lôi đã nổ cách chúng tôi 16 thước.Rồi thì cơ thể cháu tự nhiên phải mềm dẻo".Vậy mà nó không tát.Quả vậy, sàn cứng làm cho xương sống bớt mỏi.Nếu chiến tranh không kết liễu ngay lúc đó thì chắc là tôi nguy rồi.Mày không thể là người nào khác được".Tôi cặm cụi vào những việc nào choán hết tâm trí tôi, đến nỗi tôi không còn thời giờ lo buồn nữa.Dostoievsky và Tolstoi cũng vậy, nếu đời sống của hai ông không đầy rẫy những đau thương, chưa chắc những tác phẩm tuyệt diệu của hai ông đã ra đời.
